Uzależnienie od social media – czy to masz? Zrób test!

Sprawdź, czy masz objawy uzależnienia od mediów społecznościowych?

autorzy: Joanna i Jarek Burdek - założyciele projektu Offlajnowi.pl
13 grudnia, 2023

Na początku będzie moje osobiste przemyślenie. Wprost nie trawię tych czasów ciągłego porównywania się i walki o lajki. Dodawania treści tylko po to, by ktoś skomentował. Wstawiania swojego życia do komórki, by pstryknąć zdjęcie na Insta lub LinkedIn. Jak w tej piosence: „Jestem skromny, ale chcę, żeby każdy o tym wiedział”. Osobiście uważam portale społecznościowe i walkę o lajki osób z internetu za stratę wolnego czasu. Ale to moje zdanie. Możesz mieć inne. Ja wolę ludzi na żywo. Może dlatego, że jestem stara. A może dlatego, że te relacje z sieci są dla mnie ściemniarskie.

Test na uzależnienie od social mediów

Skoro jesteś tu, więc może myślisz, że masz problem z uzależnieniem od mediów społecznościowych? Nie wiesz, jak rozpoznać uzależnienie. Zrób sobie ten krótki test uzależnienia od social mediów.

Jak zrobić test na uzależnienie od social media?

Weź kartkę (lub otwórz arkusz kalkulacyjny). Zapisz na niej numer pytania. Jeśli zgadzasz się z odpowiedzią i dotyczy ona Ciebie (też tak masz), zapisz – 1. Jeśli nie – 0. Na końcu zsumuj wynik.

Czy zazwyczaj czujesz przymus korzystania z mediów społecznościowych?
Czy masz wyrzuty sumienia, jeśli nie podoba Ci się coś, co opublikował znajomy?
Czy kiedykolwiek przeszkadzały Ci media społecznościowe, kiedy się uczyłaś/uczyłeś lub pracowałaś/pracowałeś?
Czy przyjaciele, rodzina lub inne osoby skarżyły się na to, jak często korzystasz z mediów społecznościowych?
Czy jesteś dziś bardziej aktywny w mediach społecznościowych niż rok temu?
Czy brak dostępu do mediów społecznościowych sprawia, że czujesz się zestresowana/zestresowany?
Czy podczas ćwiczeń korzystasz z mediów społecznościowych?
Czy jesteś aktywny w mediach społecznościowych, jedząc posiłki z rodziną lub przyjaciółmi?
Czy korzystasz z mediów społecznościowych, prowadząc samochód, łódź, motocykl lub rower?
Czy pierwszą rzeczą, którą robisz po przebudzeniu, jest wizyta na portalach społecznościowych?
Czy korzystasz z mediów społecznościowych w łóżku przed pójściem spać?
Kiedy widzisz coś pięknego, niezwykłego lub niezwykłego, czy przede wszystkim myślisz o opublikowaniu tego w mediach społecznościowych?
Czy będąc w toalecie, korzystasz z mediów społecznościowych?
Czy myślałaś/myślałeś o opuszczeniu mediów społecznościowych?
Czy zdarza Ci się korzystać z mediów społecznościowych, zamiast zająć się czymś innym, co powinnaś/powinieneś zrobić?
Czy próbowałaś/próbowałeś ograniczyć media społecznościowe lub je opuścić, ale wróciłeś do starych wzorców?

Jak interpretować wyniki testu uzależnienia od social mediów?

0-5 Wygląda na to, że wszystko pod kontrolą.
6-9 Zwolnij! Wygląda na to, że pojawiły się znaki ostrzegawcze.
10-16 Chyba mamy problem… Zatrzymaj się, przemyśl nawyki, zastosuj cyfrowy detox.
Żródło: Sven Rollenhagen w książce „Cyfrowe Zombie”, tłum własne.

Życie w mediach społecznościowych to jedna, wielka ściema

Ostatnio moja koleżanka porównała postowanie na social mediach do orkiesty na Titanicu. Nawet, jak statek tonął, to ona grała do końca. To bardzo przypomina to, co robią niektórzy (większość?) ludzie. Nie ważne, jak jest źle, jak masakrycznie się czują, na social media gra i buczy. Jest perfekt. Perfekcyjne śniadanka, perfekcyjne rodziny, osiągnięcia. (Najgorzej, że sama w tym tkwię).

Uzależnienie od mediów społecznościowych i syndrom kaczki

Kojarzysz syndrom kaczki? Przeczytałam o nim w książce Julianny Miner „Smartfonowe dzieciaki”. Kaczki zdają się płynąć po jeziorku bardzo płynnie i lekko. Tymczasem pod powierzchnią zasuwają nogami jak porypane. Problem w tym, że my nie widzimy tych nóżek i wydaje nam się, że one to, co my robimy z maksymalnym wysiłkiem, ogarniają raz dwa.

Praca, zdobywanie klientów, udział w konferencjach, tytuły naukowe – to wymaga pracy! Dosłownie wczoraj, na wigilii uczelni spotkałam chłopaka, który mówił na głos „ja mam dwa doktoraty, ale to wcale nie był żaden wysiłek”. No ba! Jako osoba uroczyście wydalona ze studiów doktoranckich mogę tylko powiedzieć: KWA KWA KWA!

Media społecznościowe i porównywanie. Dlatego gorzej się czujesz!

Wkurza mnie to, jak ludzie udają, że wszystko spada z nieba. TO JEST ŚCIEMA. A potem wchodzę na social media i widzę. U każdego jest lepiej niż u mnie. Każdy jest ładniejszy, bogatszy itp. I łapię doła. Z jednej strony mam tę świadomość, ale z drugiej sama nie postuję inaczej. Biję się w piersi.

Czemu media społecznościowe tak uzależniają?

Ludzie to istoty stadne. Od tego, czy mieliśmy swoich ziomków, zależało kiedyś nasze przetrwanie. Samotni ludzie gorzej sobie radzili. I tak nam zostało. Oto powody, przez które media społecznościowe uzależniają:

chcemy wiedzieć co u innych
być na bieżąco – zdobywać informacje
pochwalić się – nagrodzić się
dostać serduszko – nagrodzić się
dawać komentarze – nagradzać kogoś
rozmawiać – budować relacje
szukać opinii – czuć się bezpiecznie

Dopamina i uzależnienie od portali społecznościowych

Te serduszka to więcej niż nagrodzenie i dobre samopoczucie. To też dawka dopaminy, którą tak kocha nasz mózg. Dopamina to hormon oczekiwania na przyjemność. Za każdym razem jak słyszysz powiadomienie, czy sygnał komentarza pod postem, Twój mózg ją wydziela — czekasz: Co to będzie, kto napisał.

Z czasem, by było przyjemnie, Twój mózg potrzebuje jej więcej i więcej i wciąż dodajesz te foty, posty itp. Tak w kółko.

Źródło: Mózg chce więcej. Dopamina. Naturalny dopalacz, Lieberman Daniel Z. Long Michael E.

Tak rodzą się uzależnienia behawioralne. Tak, uzależnienie od mediów społecznościowych to rodzaj uzależnienia behawioralnego. Podobnie jak hazard, czy zakupoholizm. Ryzyko uzależnienia jest szczególnie duże u dzieci, ich mózg nie ma dobrze i w pełni rozwiniętego ośrodka kontrolowania impulsów.

Skutki uzależnienia od mediów społecznościowych — czy je masz?

Jeśli obserwujesz u siebie następujące objawy uzależnienia od social media, podejmij działania. A może Twój bliski znajomy męczy się z uzależnieniem? Nie czekaj i nie obiecuj sobie, że będzie lepiej. Musisz działać już dziś. Wpływ mediów społecznościowych na Twoje życie i zdrowie psychiczne jest być może większy, niż myślisz. Sprawdź, czy te objawy i skutki uzależnienia od portali społecznościowych pasują do Ciebie?

Spędzasz na nich dużo czasu
Większość czasu spędzasz na korzystaniu z portali społecznościowych i internetu. Siedzisz na TikToku, Instagramie, Facebooku i innych. Dużo czasu schodzi Ci na oglądaniu postów innych. Nawet nie kontrolujesz tego, ile czasu Ci tu zajmuje.

Często siedzisz na social media dłużej, niż zamierzałaś. Osoby uzależnione tego nie kontrolują. Myślisz, że siedzisz tam mniej niż w rzeczywistości. Masz trudności z powiedzeniem sobie: NIE, dość siedzeniu w sieci. Czujesz, jak czas przecieka Ci przez palce!

Czujesz się gorzej!
Uzależnienie od mediów społecznościowych wiąże się z gorszym samopoczuciem. Czas spędzany na social media polega na przeglądaniu postów, relacji innych. Non stop śledzisz zdjęcia, zachowania innych, ciekawostki z ich życia, publikowane w sieci. Kiedy to robisz, to myślisz sobie: ale mają świetne życie, są lepsi. A ja jestem taka kiepska. Ciągle się porównujesz i przez to czujesz się gorzej. Masz coraz gorsze zdanie na swój temat. Nie bierzesz pod uwagę, że to, co postują to często wyreżyserowana ściema! Według badań, gorsze samopoczucie dotyka szczególnie kobiety i dziewczynki, które na social media spędzają dużo czasu.

Im gorzej się czujesz, tym więcej siedzisz w sieci

Nie umiesz już radzić sobie z emocjami. Kiedy czujesz się gorzej, wskakujesz na Facebooka, TikToka, Instagram. To prowadzi do jeszcze gorszego samopoczucia!

Nie umiesz po prostu przeżywać — wszystko wrzucasz na social media i ciągle walczysz o lajki i komentarze.

To, co robisz, jest uzależnione od tego, czy będzie dobrze wyglądać na Instagramie. Telefon jest nieodłączną częścią życia cały czas! Wciąż myślisz, co by wrzucić na dany portal społecznościowy. Kiedy przeżywasz coś fajnego, to w ogóle tego nie przeżywasz, tylko nagrywasz i wrzucasz. Przecież liczą się reakcje. Naprawdę?

Trudno Ci się skupić. Szkoła lub dłuższe zajęcia to koszzzzmar!

Uzależnienie od dopaminy ogarnęło Twój mózg. Przez to, że ciągle przerzucasz filmiki i nie czytasz dłuższych tekstów, ani w ogóle książek, Twój mózg wyłączył części odpowiedzialne za skupienie, zapamiętywanie i koncentrację.

Od ciągłego rozproszenia po prostu głupiejesz, masz zaburzenia pamięci, nie jesteś w stanie skupić się, masz trudności z myśleniem przez dłużej! Serio, są na to badania, naukowcy z Niemiec zaobserwowali, że u osób uzależnionych od telefonów występuje ubytek w istocie szarej mózgu (źródło)

Social media to Twoje okno na świat, masz więcej znajomych w internecie niż w rzeczywistości.
Zdarza się, że wolisz siedzieć na niej, niż wyjść albo spędzić czas z koleżankami na mieście. Sam temat życia i bycie z innymi off-line trochę Cię przeraża.

Nie masz ochoty zawierać nowych znajomości. Po pewnym czasie czujesz się niekomfortowo w ogóle wychodząc z domu. Izolujesz się. Nie masz prawdziwych relacji międzyludzkich, tylko te w social mediach. Masz też mniej innych aktywności i nie interesują Cię dotychczasowe zainteresowania. Za pomocą nowych technologii ogarniasz większość wolnego czasu. W swoim telefonie żyjesz.

Masz problemy ze snem.
Albo za późno się kładziesz i jesteś niewyspana, albo nie możesz zasnąć. Korzystasz z social mediów tuż przed snem, a nawet w nocy, kiedy się obudzisz. Problem w tym, że niebieskie światło komórki hamuje wydzielanie melatoniny, hormonu snu. A emocje, jakie towarzyszą korzystaniu z portali społecznościowych, wcale nie pomagają Ci zasnąć!

Czujesz panikę, jak nie możesz sprawdzić co w social media.

Social media są pierwszym, co sprawdzasz, jak wstaniesz. Nie możesz bez nich żyć. Po otwarciu oczu od razu sięgasz po telefon i sprawdzasz, co Cię ominęło w trakcie snu. W pracy spędzasz czas na przeglądaniu portali społecznościowych. Zdarza się, że ją przez to zawalasz.

Reagujesz na powiadomienia w telefonie jak dziecko na słodycze.
Powiadomieniom i sygnałom przychodzącej wiadomości towarzyszy frajda, podniecenie, oczekiwanie. Czasem wprost biegniesz do telefonu, jak słyszysz „pingi”?

Zaniedbujesz inne sprawy
Zaniedbywanie obowiązków to groźny objaw uzależnienia od mediów społecznościowych. Nie rzadko prowadzi do poważnych konsekwencji — zawodowych, osobistych, rodzinnych. Trudności sprawia Ci potrzeba radzenia sobie z rzeczywistością.

Często przeglądanie Facebooka czy Instagrama staje się dla Ciebie najważniejszą kwestią na świecie. Cierpią Twoje relacje, funkcjonowanie w społeczeństwie. Nie pozwól, by social media przejęły nad Tobą kontrolę, by to stało się niebezpieczne.

Leczenie uzależnienia

Ok. Wiesz już, że masz problem, co teraz. Jak leczyć uzależnienie od mediów społecznościowych? Po pierwsze poszukaj pomocy specjalisty, który w ramach terapii pomoże Ci ogarnąć ten problem.

Pomoc Specjalisty — W Przypadku Uzależnienia To Rozważ W Pierwszej Kolejności.

I to rekomenduję z pełnym przekonaniem. Specjalista pomoże pokonać trudności, a osoba uzależniona otrzyma profesjonalne wsparcie.

Uwierz mi, dziś to nie wstyd, ale objaw bycia świadomą i mądrą osobą.

Tutaj znajdziesz listę poradni na NFZ — warto od razu sięgnąć po pomoc: zobacz
Tutaj znajdziesz specjalistów płatnych i możesz przejrzeć opinie: zobacz

Co jeszcze możesz zrobić?

Sprawdź terapię grupową — wyszukaj w Google „terapia grupowa uzależnień behawioralnych” lub „grupy uzależnień behawioralnych” + miasto).
Jak pomóc dziecku uzależnionemu? Jeśli problem dotyczy dziecka, udaj się do wychowawcy lub psycholog szkolnej, by poprosić o pomoc. To nie wstyd.

Powiedz NIE mediom społecznościowym już dziś!

Prawdziwe skutki każdej technologii poznajemy z czasem. Kiedyś nikt nie przypuszczał, że azbest jest rakotwórczy.

Tak samo efekty social mediów i dostępu do internetu odczują kiedyś, w przyszłości nasze dzieci. Choć już dziś wiadomo, że ciągłe bycie on-line nam po prostu nie służy. Niektóre kraje jednak już działają:

Zbiorowy pozew – 33 Stany USA pozywają Meta (Facebook i Instagram) za szkodzenie dzieciom.
Wysokie kary za konta — Francja wprowadziła ogromne kary za posiadanie kont na mediach społecznościowych przez dzieci.

Co możesz zrobić już dziś?

Wyłącz wszystkie powiadomienia.
Odinstaluj aplikacje social media z telefonu.
Odinstaluj komunikatory z telefonu.
Używaj social media wyłącznie na laptopie.
Zacznij kontrolować ile czasu spędzasz na social media.
Jeśli nie możesz się powstrzymać – załóż sobie blokadę godzinową.

Podsumowanie – uzależnienie od mediów społecznościowych:

Z telefonu i internetu korzystają już coraz młodsze dzieci. Niepokojące statystyki przypadków depresji, a nawet samobójstw to problem na całym świecie. Objawy uzależnienia mają wszystkie pokolenia. A dorośli, którzy sami są uzależnieni, uczą dzieci jak żyć na komórce. Social media przeszkadzają nam w pracy, w życiu i relacjach.

A dzielenie się czymś na portalach jest ważniejsze niż ich przeżywanie. Wrzucamy i czekamy na powiadomienia z internetu. To zachowania ludzi uzależnionych. Jeśli obserwujesz je u siebie, przynajmniej część — sięgnij po pomoc. Od razu.

Bądź jak ta babcia. Przeżywaj, a nie tylko rejestruj!!